Suočavanjem sa pandemijom Covid-19 virusa, način poslovanja u čitavom svijetu se promijenio. Većina virusom pogođenih država potencira socijalno distanciranje i smanjivanje fizičkih kontakata. U skladu s tim, većina kompanija je počela uvoditi u svoju praksu rad na daljinu svojih zaposlenika.
Kao primarni cilj, kompanijama se postavio izazov rješenja produktivnosti zaposlenih u ovakvom načinu rada. Kako bi ispunili taj cilj, potrebno je koristiti softver za video komunikaciju kao i softver za saradnju članova jedne institucije/tima. Korištenjem ovakvih rješenja povećavamo fleksibilnost rada zaposlenih i samim tim prevazilazimo ograničenja u današnjim uslovima rada.
U skladu sa sve više zahtjeva privrednih društava, Područna privredna komora Banja Luka je pripremila članak koji se bavi predstavljanjem 4 popularna besplatna, alata za video konferenciju.
| Prednosti | Mane |
| Do 100 učesnika Visok nivo zaštite | 40 minuta ograničenje trajanja komunikacije |
Zoom Meeting je dostupan za više platformi (između ostalih i Windows i Android) te postoje besplatni i plaćeni paketi usluge. Ono što je bitno naglasiti je činjenica da besplatni paket usluge omogućava video sastanke ili konferencije sa više učesnika i to do 100 učesnika. Postoji ograničenje od 40 minuta trajanja video poziva i ono je aktivno samo u slučaju učešća tri ili više učesnika.
Ovaj alat takođe sadrži i osobine alata za saradnju između učesnika jer podržava dijeljenja aplikacija i desktopa, pisanje po tabli (whiteboard) kao i snimanje samih sastanaka u različitim video formatima. Nivo zaštite podataka je visok što podrazumijeva da je enkripcijom zaštićen kako sam razgovor tako i dijeljeni dokumenti tokom razgovora.
Registracija naloga i korištenje rješenja
Na lokaciji https://www.zoom.us/ započinjete proces registracije i to:
- Izbor opcije SIGN UP, IT’S FREE
- Unos datuma rođenja
- Unos email adrese
- Potvrda email-a koji ste postavili (odlazak u pregledač pošte i potvrda pritiskom na link koji ste dobili)
- Nakon odlaska na link iz email-a, potrebno je unijeti lične podatke – ime i prezime, izbor šifre (u web pregledaču)
- Sljedeći korak je poziv vašim saradnicima da registruju besplatne naloge na Zoom aplikaciji kroz unos njihovih email adresa (potrebno i odabrati opciju nisam robot) – ovaj korak je opcioni i korisnici mogu da učestvuju u sastanku koji ste vi organizovali a nisu registrovali svoje naloge
Kada ste kreirali svoj nalog i odlaskom na stranicu https://zoom.us/ birate opciju SIGN IN gdje unosom svog email-a i lozinke ulazite u svoj nalog odakle možete da se pridružite sastanku nekoga ko je organizovao sastanak i poslao vam email-om link za sastanak ili da sami organizujete sastanak, to jest da pošaljete link za sastanak na email adrese onih koji učestvuju a koji su kreirali svoje naloge prije toga.
Kako biste organizovali sastanak potrebno je da:
- Odabrati opciju Host a Meeting (sa ili bez videa ili samo dijeljenje ekrana)
- Nakon što web pregledač otvori aplikaciju, izabrati opciju Manage Participant izabrati opciju Invite, iskopirati link sastanka (copy URL) i poslati email-om svima za koje želite da učestvuju u sastanku.
Sistemski zahtjevi:
- Internet veza – 1:1 razgovor – minimum od 0.6 do 1.2 Mbs, video konferencija od 1 do 3 Mbps
- Zvučnici i mikrofon
- Web ili HD kamera
- Uređaj sa podržanim operativnim sistemom – Windows XP SP3 pa dalje, Android 4.0 pa dalje, macOS X, Ubuntu, Mint, Red Hat Enterprise Linux, Oracle Linux…
| Prednosti | Mane |
| Podrška za više platformi Može se koristiti u web pregledaču | 50 učesnika |
Skype predstavlja poznato ime u komunikaciji. Ono što je nepoznato je da je Skype do prije nekoliko godina naplaćivao Skype konferencijske sastanke ali je ta praksa ukinuta tako da je konferencijska veza do 50 učesnika danas besplatna.
Takođe, bitna stvar za jednostavno korištenje Skype-a za komunikaciju je i činjenica da se može koristiti kroz web pregledač te da učesnici direktno pristupaju, bez aplikacije, kroz poziv upućen preko email adrese.
Postoji i opcija dijeljenja ekrana i snimanja razgovora a ukoliko želite podršku za razgovor do 250 ljudi, integraciju sa Office paketom kao i veći nivo sigurnosti, moguće je platiti Skype for Business.
Registracija naloga i korištenje rješenja
Registrujte svoj nalog na lokaciji https://www.skype.com/en/ :
- Pod opcijom Sign in odabrati Sign up
- Izabrati opciju da li se registrujete pod brojem telefona ili email-om
- Izabrati lozinku
- Unijeti ime i prezime
- Unijeti kod koji je poslan na email adresu koju ste koristili za registraciju
- Unijeti slova za sigurnosnu provjeru
Da bi učesnici mogli učestvovati, moraju registrovati svi svoje naloge i ulogovati se bilo preko web pregledača bilo preko aplikacije. U pregledaču kao i aplikaciji postoji polje putem kojeg dodajete registrovane osobe za svoje kontakte putem njihovih imena registrovanih u nalogu.
Sistemski zahtjevi:
- Zvučnici i mikrofon
- Web ili HD kamera
- Uređaj sa podržanim operativnim sistemom – Windows 7 pa dalje, Android 4.0.4 pa dalje, macOS X 10.10 pa dalje, Ubuntu, Debian, OpenSUSE, Fedora Linux
- Web pregledači koji mogu zamijeniti aplikaciju: Microsoft Edge i Chrome,
| Tip poziva | Minimum down/up | Preporučena down/up |
| Glasovni poziv | 30 kbps / 30 kbps | 100 kbps / 100 kbps |
| Video poziv | 128 kbps / 128 kbps | 300 kbps / 300 kbps |
| Video poziv visoki kvalitet | 400 kbps / 400 kbps | 500 kbps / 500 kbps |
| Video poziv HD | 1.2 Mbps / 1.2 Mbps | 1.5 Mbps / 1.5 Mbps |
| Grupni video poziv 3 učesnika | 512 kbps / 128 kbps | 2 Mbps / 512 kbps |
| Grupni video poziv 5 učesnika | 2 Mbps / 30 kbps | 4 Mbps / 512 kbps |
| Grupni video poziv 7 učesnika | 4 Mbps / 30 kbps | 8 Mbps / 512 kbps |
| Prednosti | Mane |
| Podrška za više platformi Može se koristiti u web pregledaču | 10 učesnika |
Google, pored mnogobrojnih servisa i alata, posjeduje i veoma popularne alate za komunikaciju. Jedan od alata koji se pokazao interesantnim za korištenje je i Google Hangouts. On predstavlja prilično jednostavan alat koji podržava komunikaciju (chat ali ne i video) za do 150 učesnika. Video komunikacija je podržana do 10 učesnika. Generalno gledajući, ovaj alat nema mnogo opcija ali je veoma pogodan zbog jednostavne postavke i korištenja. Iz svega navedenog se može zaključiti da je ovo rješenje pogodno za manje sastanke na bilo kojem uređaju, bio to desktop računar ili mobilni uređaj.
Korištenje aplikacije
S obzirom da živimo u dobu mobilnih uređaja, u velikoj većini baziranim na Android operativnim sistemima, te uzimajući u obzir činjenicu da je dosta korisnika i prije posjedovala Gmail, za koji je bilo potrebno napraviti Google nalog, taj nalog koristimo i da se registrujemo u web pregledač, po mogućnosti Chrome.
- Registrovanje u Chrome pregledaču na adresi https://accounts.google.com/ – koristiti svoj Google nalog
- Hangouts možete koristiti u Gmail-u ili kroz Hangouts Chrome dodatak
- Odlazak na adresu https://hangouts.google.com/ vas dovodi do Google Hangout stranice iz koje direktno možete da vršite konferencijeske pozive
- Izborom opcije New Conversation ili Nova konverzacija (u zavisnosti od podešenog jezika u vašem sistemu) možete da kroz email adresu, broj telefona ili samo ime korisnika, da stupite u kontakt ili napravite novu grupu za konverzaciju.
- Potrebno je naglasiti da se ovaj alat može i koristiti kroz aplikaciju koja se može instalirati kako na Android uređaje tako i na IoS uređaje. Prilikom pozivanja druge strane, potrebno je da osoba bude prijavljena na svoj Google nalog u web pregledaču ili da ima instaliranu aplikaciju Google Hangouts na svom uređaju.
- Hangouts automatski sinhronizuje svoje aktivnosti kroz više uređaja. To u praksi znači da ako poziv počnete na jednom uređaju, npr. računaru, isti razgovor možete nastaviti na drugom uređaju, npr. telefonu.
Sistemski zahtjevi:
- Zvučnici i mikrofon
- Web ili HD kamera
- Operativni sistemi: Mac OS X, Windows, Chrome, Ubuntu i drugi Debian bazirani Linux
- Web pregledači: Google Chrome, Microsoft Internet Explorer (IE), Safari, Firefox (za IE i Safari je potrebno skinuti Hangouts dodatak pregledaču ovdje
Kao što je već napomenuto u tekstu, za korištenje Hangouts na mobilnim uređajima, potrebno je skinuti aplikaciju iz pripadajuće radnje i ulogovati se u aplikaciju sa Google nalogom.
Kompletno uputstvo za postavku vaše mreže za što kvalitetniju komunikaciju možete pronaći na ovdje
| Prednosti | Mane |
| Do 100 učesnika video konferencije Dijeljenje ekrana 1 GB Cloud skladišta |
Za osobe koje su na bilo koje način vezane za IKT, Cisco predstavlja poznato i respektabilno ime i kao takvo stvara velika očekivanja od ovog alata. Slobodno se može reći da to ovaj alat i isporučuje. Potrebno je naglasiti da će, iako postoje mnoge različiti platni planovi, besplatna varijanta (plan) kod korištenja ovog softvera zadovoljiti većinu potreba poslovanja manjeg privrednog društva.
Kada registrujete svoj nalog na Cisco Webex Meetings, dobijate vaš lični URL (web adresu) koji koristite kako za konferenciju tako i za pristup snimljenim sadržajima kao i pravljenje rasporeda za buduće konferencije.
Kao i prethodni alati, i Webex Meetings ima mogućnost korištenja kroz web pregledač direktno ili instaliranjem pogodne aplikacije za svaki operativni sistem. Iskustva pokazuju da je ipak korištenje kroz desktop aplikaciju fluidnije i lakše za korisnike.
Imajući u vidu ogromno iskustvo Cisco brenda, nije začuđujuće da je mrežna podrška i znanje ugrađeno u ovo rješenje kao i sama bezbjednost na jednom zaista visokom nivou. Besplatan paket donosi i 1 GB Cloud skladišta gdje možete pohraniti snimke svih svojih sastanaka u MP4 formatu. Takođe, treba istaći da je moguće organizovati neograničen broj sastanaka sa neograničenim trajanjem. Jedino ograničenje je 100 učesnika po sastanku.
Registracija naloga i korištenje rješenja
- Početak registracije naloga na https://www.webex.com/
- Izbor opcije Sign up now, it’s free
- Unos email adrese – izbor opcije Sign up
- Izbor države ili regiona (BiH ne postoji, izabrati US zbog engleskog jezika), unos imena i prezimena
- Potvrda registracije na email adresi koju smo dali tokom registracije – kreiranje šifre. U email-u je vidljivo naše korisničko ime kao i webex site (URL pomenut u tekstu)
- Izborom opcije Create Password otvara se stranica u kojoj pravimo šifru za korisnički račun (8 karaktera, barem 2 slova, miks velikih i malih slova i barem jedan broj)
- Na web stranici kreiranoj tokom procesa, postoji link koji je moguće podijeliti sa ostalim registrovanim korisnicima koji se posmatra kao vaša privatna soba u kojoj možete brzo i jednostavno obavljati video pozive
- Kopiranjem i dijeljenjem linka, koji možete poslati osobama sa kojima želite učestvovati u video konferenciji, ostvarujete povezivanje. Osobe koje dobiju link će, u zavisnosti od platforme koju koriste, trebati dati svoje ime kao i email adresu te će trebati ući u web pregledač ili instalirati aplikaciju kako bi učestvovali u sastanku
Sistemski zahtjevi:
- Zvučnici i mikrofon
- Web ili HD kamera
- Operativni sistemi: Mac OS X, Windows, Linux, Chrome
- Intel Dual-Core CPU 2.XX GHz ili AMD processor (2 GB RAM preporučeno)
- JavaScript i cookies omogućeni u pregledačima, Java nije potrebna za Mozilla Firefox i Google Chrome
Cisco je uradio detaljnu analizu minimalnih zahtijeva koji se tiču brzine interneta i njihov članak o tome možete pronaći ovdje
Kako je minimum zahtijevane brzine teško proračunati zbog velikog broja različitih situacija, opisanih u članku, poznata je maksimalno zauzeće resursa i to:
- HD video: 2.5 Mbs (prijem) i 3.0 Mbs (slanje)
- HQ video: 1.0 Mbs (prijem) i 1.5 Mbs (slanje)
- Video standardnog kvaliteta: 0.5 Mbs (prijem) i 0.5 Mbs (slanje)